zondag 21 december 2014

De vreemdeling


Ik stond stil

Stil stond ik
te midden van de stilte
gekomen langs woelwaterwegen


Nu lag het water stil
Hier dreven zwanen stil
Het riet rees stil
De zon hing stil

Verstild was de ruimte
Verstild was de tijd

Hij bewoog vanuit de verte
Een stille figuur
Op een stil pad
Stilletjes dichterbij

Wat sta je hier zo stil, zei hij
Wat fijn, even stilstaan, zei hij
Ja, zei ik, stilstaan is soms fijn
We staan niet genoeg stil, zei hij
En soms niet stil genoeg, zei ik

Samen stonden we even stil
stil bij wat hem bewogen had
stil bij wat mij tot stilstand bracht
stil bij de stilte tussen ons
en om ons heen

Toen bewoog hij verder
stil zoals hij gekomen was
Ik bleef staan
stil zoals ik geweest was

Een ontmoeting
die de ruimte
in de stilte
dansen liet

Toen bewoog ook ik verder
stilletjes
tot de rand
van de stilte
weer was bereikt

 (19 december 2014)

vrijdag 7 november 2014

Het krukje van Marieke

Huiswerk les 6 Stadsacademie module Groot Ruimtelijk: geef een ruimte in je eigen huis een verhaal. Dit keer wilde ik tevens experimenteren met kleur, geïnspireerd door het schilderij "De stoel van Van Gogh", dat een aantal elementen en kleuren bevat die sterk op mijn keuken lijken. Ik heb geprobeerd om met de drie primaire kleuren geel, cyaan en rood mijn eigen interpretatie te maken van de verschillende tinten geel, blauwgroen en terra cotta en hun mengvormen in de schaduwen. Ook heb ik het oude bambi-op-het-ijs melkkrukje geprobeerd tot leven te wekken en de aandacht erop te vestigen in de compositie, door een versterkt licht-donker contrast.


Schouwburgplein Rotterdam

Les 2 Stadsacademie module Groot Ruimtelijk: sferisch perspectief. Naast lijnperspectief kun je door overlapping en contrasten in tint, helderheid en kleurtemperatuur de diepte versterken. Dit doorkijkje pal voor de deur van de Pathé bioscoop aan het Schouwburgplein bevatte het allemaal. Naar de waarneming getekend en later uitgewerkt in acryl.


Fijn maar klein

Huiswerk les 5 Stadsacademie module Groot Ruimtelijk: geef een ruimte in je eigen huis karaktervol weer. 




Het Geheime Hekjes Genootschap

Stadsacademie module Groot Ruimtelijk uit persoonlijke fascinatie afgesloten met een klein onderzoek naar de essentie van ruimte.


woensdag 15 oktober 2014

Het rode kastje

Huiswerk les 4 Stadsacademie module Groot Ruimtelijk: studie naar de waarneming met aandacht voor perspectief en materiaaluitdrukking. Onderschildering grisaire met kleuraccent, acryl 50 x 70 cm




De kleur van pijn

Rood. De kleur van passie. En van hartstocht. Kwaliteiten waar we ons graag mee verbinden. Maar ook de kleur van pijn, van woede, en zelfs van haat. Net zo goed kwaliteiten van het leven. Maar in onze cultuur zien we dat liever niet zo. Terwijl het zo mooi kan zijn. Hartstocht en haat liggen dichter bij elkaar dan we denken.

Als de symboliek van kleuren behandeld wordt, in kunstzinnig onderwijs of in workshops persoonlijke ontwikkeling, worden passie en hartstocht bij de kleur rood standaard genoemd. Pijn en woede niet. Als ik dan aanvul dat rood ook daarvoor staat, zijn de reacties steevast: nou voor mij niet hoor, voor mij gaat het over passie. Zo'n reactie wordt dan zo haastig uitgesproken, zo vlug gebruikt om de 'negatieve' associatie van tafel te vegen, dat bij mij dan onwillekeurig de vraag op komt: wat moet hier zo krampachtig weggepoetst worden? Waarom? En met welke gevolgen? Vaak zijn dit de mensen die het minst vrij en passievol kunnen werken. Er zit vaak iets op slot. Als gevoel moet worden weggestopt, werkt dat vaak twee kanten op.

Waarom zien we pijn en woede als zo negatief? En waarom negeren we het zo vaak? Ze horen toch bij het bonte geheel dat het leven is? Zonder pijn geen geluk, zonder woede geen blijdschap. Dat weten we allemaal. Maar desondanks negeren we het liever. In het openbaar al helemaal. En vaak ook in onszelf. Met alle gevolgen van dien.

Pijn die gevoeld, geuit en gezien mag worden, kan aanzwellen en wegebben als het tij. De levensstroom wordt niet geblokkeerd en uiteindelijk kun je verder, onbeladen, licht, vrij en vol ruimte voor wat komt. Pijn die genegeerd en onderdrukt wordt, zet zich vast in het lichaam, gaat etteren, zweren, groeit uit tot een monster en komt er hoe dan ook op een dag uit. In de vorm van steeds terugkerende absurde woede over rondslingerende was of 'die buitenlanders', of als kwaadaardige cellen, depressie of andere levensbelemmerende zaken die vele malen gevaarlijker zijn dan het oorspronkelijke 'kwaad'.

Ondertussen moeten allerlei sluimerende gevoelens van onbehagen worden gedempt door bergen suiker, alcohol, consumptiegoederen, keiharde beats, werk, presteren in welke vorm dan ook, adrenalinekicks van sport, of gewoon een algeheel patroon van hollen en stilstaan. Met allerlei onbevredigde gevoelens van leegte, schuld en schaamte als gevolg, die op hun beurt weer moeten worden weggewerkt.
Desondanks vond de positieve psychologie de laatste jaren veel gevolg. Richt je op het goede, stuur je gedachten, gebruik positieve affirmaties, was het devies. Maar hoe zit het met de bron van het negatieve die blijkbaar ergens sluimert?

We dragen allemaal pijn met ons mee, bewust of onbewust. Pijn van zaken die lang, heel lang of kort voorbij zijn, maar nog steeds voelbaar. Pijn die we ooit moesten wegstoppen, maar die nooit weg is gegaan en die zich af en toe een weg naar de oppervlakte vecht. Meestal op momenten dat het ons helemaal niet uitkomt, of ons hoogst verbaast. Soms vermomd in de melancholie van de herfst. En bij vrouwen vaak verstopt in terugkerende irritaties en huilbuien rond hun maandelijkse periode. Zo hebben we allemaal wonden die nog niet geheeld zijn. Nog steeds niet? Nee, nog steeds niet. Als het helingsproces nog niet klaar is, is het nog niet klaar. Welk idee we ook mogen hebben over de duur van zoiets.

Op zulke momenten stilstaan bij het gevoel, het laten komen en weer gaan, tijd nemen om te troosten of te laten troosten, het eventueel te schilderen, fotograferen, beschrijven of bedichten, is geen aanstellerij, geen last, geen zwakte, geen falen. En het is ook iets anders dan zwelgen in je verdriet, of blijven hangen in het verleden. Het is een gezonde middenweg tussen negeren en niet loslaten. Niets om je voor te schamen, niets om te verbergen. Het is immers zelfzorgend, constructief en het voorkomt veel groter leed. En dus is het ontzettend volwassen, moedig en krachtig.

Pijn die genegeerd wordt en behandeld als een nutteloos en levenloos ding, leidt uiteindelijk tot destructie en stilstand. Pijn die kan stromen en mag leven, kan uiteindelijk nieuw leven voortbrengen.

woensdag 8 oktober 2014

De wandeling

December 2013

In hoog tempo wandel ik mijn dagelijkse kalmeringsronde door de polder. Om me heen zakt de natuur steeds dieper weg in een ijzige stilte. De zwanen bewegen nauwelijks om zo hun energie te sparen. De koeien herkauwen driemaal zo traag het gras dat steeds schaarser wordt omdat het niet meer groeit. Het altijd zo beweeglijke water staat bijna stil. En zelfs de wind laat de laatste hardnekkige bruine bladeren aan de bomen met rust. Ook al schijnt heel de dag de zon, de donkerste dagen van het jaar zijn aangebroken. Na het onstuimige loslaatproces van de herfst, komt alles nu van nature tot stilstand, keert naar binnen, om zich in alle rust voor te bereiden op het moment  waarop groei en bloei weer aan de orde zullen zijn. Dat moment zal zeker komen. Maar nu nog niet.

Ook mijn lijf heeft behoefte aan opslomen. Maar mijn geest verzet zich hevig. Er zijn zoveel ideeen die ik uit wil voeren. Er is zoveel te leren. Er ligt een hele voorraad nieuw materiaal dat gebruikt moet worden. Ik heb net een plan van aanpak gemaakt dat vraagt om actie. En met dat alles heb ik heel veel haast. Want ik moet zo snel mogelijk leren om de allermooiste kunst van de wereld te maken. Er is geen tijd voor een winterslaap. Niet nu. 

Ik voel hoe de frustratie zich in me opbouwt. Ik wil zoveel, maar ik kom geen stap verder in de uitvoering van mijn plannen. Ik denk voortdurend in cirkels. De flow die er vorige week nog was, is weg. Ik voel in de verte dat het zinloos is, dat ik moet wachten, me over moet geven aan het moment. Maar het lukt niet. Ik wil door. Ik wil het. Het moet!

Aangekomen in het kleine en enige stukje bos dat ons dorp rijk is, vertraag ik eindelijk mijn pas. De zachte grond, de bomen die onbeweeglijk hoog boven me uit torenen, het onbezorgde gekwetter van de vogels, maken me bewust van mijn absurde tempo. Naarmate ik verder vertraag, letterlijk mijn beweging vertraag, voel ik hoe ik uit mijn overactieve hoofd langzaam in mijn lijf zak. Ik voel weer dat ik voeten heb en benen en een buik. Ik voel hoe de spanning tegen mijn middenrif drukt en een licht gevoel van benauwdheid veroorzaakt. Even maakt het me angstig. Maar ik adem rustig door. De angst zakt. De spanning zakt.

Doordat ik ontspan, doordat ik weer contact maak met mijn lijf, begin ik me weer veilig te voelen. Veilig genoeg om mezelf te accepteren zoals ik ben. Veilig genoeg om het obsessieve ideaalbeeld van succesvol kunstenaar los te laten. Veilig genoeg om me over te geven aan mijn creatieproces, in welke vorm en in welk tempo dat ook moge plaatsvinden. Ik hoef niets te bereiken. Ik ben goed zoals ik ben. En langzaam laat ik de illusie los, de fantasie, dat er iets koste wat het koste moet. Ik moet niets. Wat er nu niet is, is er nu niet. De inspiratie, de flow, komt heus wel terug, als de tijd rijp is. Misschien morgen al weer. Misschien pas in het nieuwe jaar. Ik heb daar geen controle over. 

Zo werkt mijn creatieve proces. En zo werkt ook het grootste creatieve proces: de natuur. Het ritme van de natuur, om me heen en in mezelf, is geen wet, geen regel, waar ik me aan kan onttrekken als het me zo uitkomt. De natuur met al haar cycli is de realiteit. En de realiteit is onverbiddelijk.

Langzaam de ene voet voor de andere zettend, geniet ik van het tweede deel van mijn wandeling. Ik voel me één met de rust om me heen. Zo wil ik leven, zo wil ik creëren. Stap voor stap, in mijn eigen natuurlijke tempo. In contact met mijn gevoel, in plaats van zwevend in de soms ongezonde fantasieën van mijn geest. Natuurlijk helpt die geest me ook enorm. Maar vanuit mijn gevoel komen de juweeltjes, daar zit de echte creatieve magie. Ooit hoop ik die twee optimaal te kunnen laten samenwerken. 

Blijven oefenen, vallen en opstaan. In dat leerproces zal mijn hoofd nog wel heel vaak op hol slaan. Maar dan zijn er altijd mijn wandelschoenen en dat kleine bos waar ik al zo vaak mijn rust hervonden heb. Dankjewel bos, dat je me steeds weer met beide voeten op de grond zet.

Zonder titel



Avondrode ruiten
spruiten
rozig hemelafwaarts
waar de zon
nog even voorwaarts
staart
naar ’t bovenaards
daarbuiten

(14 maart 2013)

Parallel



Gesloten met mijn ogen dicht
Het grote niets in het vizier
Komt de waarheid aan het licht
En in woorden op papier

Maar hebben woorden uit het niets
wel waarde mettertijd?
Schuilt niet in het waarneembaar iets
de ware werkelijkheid?

Vanwaar komt telkens toch die zin
in dromen onder te duiken?
En eenmaal afgedaald daarin
snel weer naar het oppervlak te kruipen?

Het zijn twee werelden waarin ik leef
Een parallel bestaan
van denken en voelen aan weerszijden van de schreef
waarin waar- en werkelijkheid niet samen gaan

(3 juni 2010)

Liefde


Volmaakt gelukkig
met een revaliderend hart
De kracht van het leven is groter
dan de pijn ooit zal kunnen zijn

Liefde wordt altijd beter
Liefde raakt niet eens gewond
Liefde is onaantastbaar
Liefde is altijd gezond

Het zijn de harten die door liefde breken
Het zijn de levens die nooit meer hetzelfde zijn
Het zijn de mensen die niet zonder kunnen
Het zijn de gevoelens vol met pijn

Gestreeld door een stem
Kan liefde verschijnen
Verstikt en doodsbang
Kan ze onverwacht verdwijnen

Liefde voelen en ervaren
Zijn van een menselijke eindigheid
Maar liefde zijn is zonder einde
Liefde kent haar eigen tijd

Liefde kent haar eigen ruimte
Maar is altijd dichterbij dan je dacht
Veilig verborgen en verankerd
In de dimensie van je eigen hart

(15 februari 2010)

Vlieg



Er zijn vogels
die heel hun leven in kooitjes zitten
En toch elke dag weer
vrolijk hetzelfde deuntje fluiten

Er zijn ook vogels
die stil worden als je ze opsluit
Tot een zeldzame ontsnapping
Dan zingen ze uit volle borst

En er zijn vogels
die sterven in gevangenschap
Want hun lied is de stem van het leven
die hoog vanuit de hemel
de aarde van wijsheid voorziet

Vlieg, lieve schat
En blijf vliegen
Laat niemand jou ooit vangen
Laat jouw lied nooit verstommen
Want de aarde heeft jou nodig
En jij de hemel

(9 april 2008)